Brand is een van de meest voorkomende schadeveroorzakende gebeurtenissen en heeft vaak grote impact op de betrokkenen. Brandverzekeringen, waaronder opstalverzekeringen, inventarisverzekeringen, inboedelverzekeringen en bedrijfsschadeverzekeringen bieden dekking voor brandschade. De oorzaak van het ontstaan van de brand speelt een belangrijke rol bij de boordeling van de verzekeraar of zij de brandschade zal vergoeden. In het geval brand zal een verzekeraar vrijwel altijd een onderzoek instellen naar de oorzaak en toedracht van de brand. Daarbij kan een verzekeraar gebruik maken van eigen experts en/of onderzoekers of een extern expertisebureau en/of onderzoeksbureau, zoals EMN, CED, I-tek, Biesboer en andere. Brand kan verschillende oorzaken hebben bijvoorbeeld een technische oorzaak zoals kortsluiting, broei, blikseminslag en brandstichting. Naast het onderzoek naar de oorzaak, zal de verzekeraar ook (laten) onderzoeken of de verzekerde heeft voldaan aan de voorwaarden en clausules van de verzekering en of de zogenoemde slotvragen bij het aangaan van de verzekering correct zijn beantwoord.

Geregeld weigeren verzekeraars dekking onder de verzekering te verlenen en de schade te vergoeden met een beroep op schending van een clausule, risicowijziging, de mededelingsplicht bij het aangaan van de verzekering en/of brandstichting door een verzekerde.